| |  | |
 Czytelnia M jak Manual2007-01-26, ostatnia aktualizacja 2007-01-26 10:37
Liczba czytelników: 23149 Komentarzy : 45 Autor : Rex_XIII Technika idzie do przodu, rozwiązania fotograficzne również. Jeszcze nie tak strasznie dawno do dyspozycji fotografa były tylko ustawienia manualne. Teraz w niemalże każdym nowym aparacie znajdziemy funkcję AUTO, która zrobi za nas wszystko: zmierzy czas naświetlenia i ustawi go, przymknie odpowiednio przysłone, ustawi ostrość, nastawi czułość ISO itd. Przeciętny człowiek nawet się nie zastanawia co dzieje się w aparacie, wszystko co musi zrobić to nacisnąć spust wyzwolenia migawki. Czy jednak efekty, które uzyskujemy w ten sposób spełniają nasze wymagania?
Niestety, często widzę na obiektywnych zdjęcia wykonane tym trybem, które posiadają mnóstwo błędów technicznych, a autor myśli - "jak to, wydałem tyle kasy na aparat, a zdjęcie jest do niczego?!?".
Tutaj pozwolę sobie przypomnieć starą prawdę, że to nie aparat robi zdjęcie, tylko człowiek. Aparat jest tylko narzędziem, które trzeba umieć wykorzystywać, a do tego niezbędna jest wiedza na temat tego jak działa i jak go użyć, aby uzyskać to co MY chcemy. Aby zwiększyć przewidywalność naszych efektów niezbędne jest poznanie ustawień manualnych aparatu. W poniższym artykule opiszę jak ich używać, oraz jak działają. Zapraszam do lektury.
Na początek wspomnę, że funkcja manualnych ustawień w aparatach cyfrowych jest przeważnie oznaczona literką "M" i nie każdy sprzęt ją posiada. Zdarza się też, że funkcja ta jest ograniczona i pozwala tylko na zmianę kilku ustawień.
Punkt 1: Ekspozycja (Czas naświetlenia materiału światłoczułego/Czas wyzwolenia migawki)
Ekspozycja jest jednym z najważniejszych ustawień. Jest to określenie czasu, przez który światło będzie działało na matryce/klisze i przez ten czas budowało obraz. Czas naświetlenia jest oznaczony tak wyglądającymi cyferkami: "1/125, 1/250, 1/500, 4, 1", 2", Bulb", w zależności od tego na jaki jest ustawiony. Oznacza on odcinki czasu, w którym światło będzie budowało obraz np:
- 1/125 - światło będzie działało na matryce przez jedną 125 część sekundy.
- 4 (lub 1/4) światło będzie działało na matrycę przez jedną czwartą część sekundy.
- 4" - światło będzie działało na matrycę przez CZTERY sekundy.
- Bulb - tutaj światło będzie działało przez czas trzymania spustu [funkcja ta znajduję się tylko w niektórych cyfrowych aparatach].
Ustawienie czasu działania światła na matryce lub kliszę jest niezbędne do poprawnego jej naświetlenia, aby obraz nie był:
- 1: Prześwietlony (wypalone białe plamy w jasnych punktach; obraz zbyt jasny)
- 2: Niedoświetlony (zanik szczegółów w cieniach, zdjęcie zbyt ciemne)
- 3: Poruszony (rozmyte elementy zdjęcia, które znajdowały się w ruchu; cały obraz zdaje się nieostry).
 Widać tutaj efekt zastosowania zbyt długiej ekspozycji, światło wyżarło większość szczegółów Takie zdjęcie jest nie do odratowania.  Widać tutaj efekt zastosowania zbyt krótkiej ekspozycji, Nie widać szczegółów w cieniach, a zdjęcie ogólnie jest ciemne. Takie zdjęcie można próbować odratować programem graficznym, jednak nie zawsze jest to możliwe, a czasem powouje pogorszenie jakości  Na tym zdjęciu widać poruszenie. Ekspozycja była zbyt długa aby zmrozić obraz. Obiekt oczywiście nie poruszał się na boki, ruch spowodowany był moją ręką podczas robienia zdjęcia. W praktyce poruszenie może znajdować się tylko na danym obiekcie, jeśli szybko się porusza, lub podobnie jak tu na całym kadrze jeśli nie jesteśmy w stanie powstrzymać drżenia rąk.  Prawidłowo naświetlone zdjęcie bez poruszeń. Widać szczegóły w cieniach, a światła nie wypalają żadnych elementów zdjęcia. Zdjęcie jest również ostre dzięki zastosowaniu statywu. Statyw można używać w kiepskich warunkach oświetleniowych w celu wyeliminowania poruszenia. Dzięki niemu można używać dłuższej ekspozycji.
Prawidłowe ustawienie tego parametru zależy w głównej mierze od oświetlenia w jakim się znajdujemy, tego czy używamy lampy błyskowej oraz użytych aktualnie przysłony i czułości ISO(które również wpływają na jasność obrazu), a także od tego co fotografujemy (każdy przedmiot inaczej odbija świało) i ogniskowej [zoomu] jakiej używamy. Generalnie jest pewna granica naświetlania powyżej której po prostu nie jesteśmy w stanie utrzymać apratu na tyle sztywno, aby nie było to widoczne na zdjęciu. To jaka ona jest zależy od fotografa, oraz aparatu, czy jest ciężki i czy fotograf jest w stanie go odpowiednio ustabilizować.
Przeciętny człowiek używający lekkiego aparatu-kompaktu jest w stanie utrzymać czas 1/60 sekundy przy "minimalnym zoomie", czyli ogniskowej w okolicach 30mm.
Jednak ludzie używający cięższych aparatów, oraz posiadający pewne doświadczenie mogą utrzymać przy tej ogniskowej czas 1/30 sekundy.
I tutaj wspomnę o pewnej zasadzie. Im większa jest ogniskowa, tym krótszy czas jest wymagany, aby poruszenie nie było widoczne, np. przy ogniskowej 100mm minimalny czas dla osoby zaawansowanej wynosi 1/100s, przy 200mm 1/200 i.t.d.
ciąg dalszy na następnej stronie...Mam mały dylemat co to jest ekspozycja? Całe życie uczono mnie że ekspozycja to stosunek czasu wyzwolenia migawki do wielkości otworu przesłony, a także czułości materiału światłoczułego. Skomplikowany ten artykuł. Zainteresowanych procesem naświetlania zachęcam do przeczytania "Podstaw teori naświetlania" John Shaw. Tam nie opowiada się bajek. |  |
Świetny artykuł, sama się przekonałam, że manual jest o wiele lepszy niż automat a nawet półautomat czyli ustawienie przesłony a migawkę aparat dobiera sam przeważnie zdjęcia są bardzo jasne wtedy daję ciemniejszą ekspozycję bo czasami robale są bardzo ruchliwe i nie ma czasu na ustawienia ręczne. Pozdrawiam | |
Hmmm. Po tytule artykułu "M jak manual" wynikać by mogło, że czytelnik dowie się w jakich sytuacjach uzywać tego trybu. Chwała autorowi za wysiłek napisania tego artykułu (encyklopedycznego tylko niestety) ale pozostaje mi tylko eksperymentowanie. Bardzo szkoda, że autor nie podzielił się swoimi doświadczeniami w jakich sytuacjach używać najlepiej tego trybu biorąc pod uwagę fakt, że we współczesnych aparatach robi to za nas automatyka aparatu a funkcja bracketingu wyręczy nas bez problemu. Moim zdaniem, ten program dzisiaj jest tylko dla prawdziwych profesjonalistów, szczególnie tych którzy pracują w studio i uzywają kilku lamp bądz jeżeli ktoś chce osiągnąc jakieś specjalne efekty. | |
Dzięki ogromne!!!
Jestem dopiero na etapie kupowania aparatu i początku zabawy z fotografią, ale nigdzie nie znalazłam tak pięknego wytłumaczenia różnych szczegółów, których nie pojmowałam. Jedyne, co znajdowałam, to nabijanie się z lam, które pytają, co to jest przesłona... Każdy fotograf kiedyś ZACZYNAŁ się w to bawić i też nic o tym nie wiedział, to po co się teraz nabijać? Zapomniał wół jak dziecięciem był...
Mam nadzieję, że jak się trochę poduczę, to zrobię kilka zdjęć, które będzie można pokazać bez wstydu i poprosić o ocenę na tym forum :)
Pozdrawiam wszystkich!!!
Canthi | |
wielkie dzieki za wspaniały artkuł,napewno bedzie pomagał takim laikom jak Ja,pozdrawiam | |
bardzo dobry artykuł. Przyda się wielu osobom | |
oj naga i Tu Cie zawialo ? Choc tym razem to co piszesz to przynajmniej prawda, z tym ze zalezy to jeszcze od tego, czy obiekt sie porusza. Mozna utrzymac dluzsze czasy, ale stosowanie sie do tej reguly jest gwarantem ostrego obrazu (choc czasem i taki czas mozna poruszyc ) Znajac taka zasade mozna ja swiadomie lamac, jesli potrafi sie dluzszy czas ustabilizowac. | |
regułą co do focenia z ręki bez poruszenia jest użycie czasu będącego +- odwrotnością używanej ogniskowej (lub krótszego), ale tak naprawdę nie ma w fotografii reguł (znam takich, co utrzymywali i sekundowe czasy)
ta odwieczna 1/30 wzięła się może od standardu czyli 50 mm?? | |
Większość nic z tego nie zrozumie. Nie od dziś wiadomo, że możliwości techniczne komputerów, aparatów fotograficznych, dawno przekroczyły możliwości percepcyjne ponad 80 % społeczeństwa. Filozofowie już ponad 2 tys lat temu określili możliwości percepcji ludzi. O dziwo praktycznie nic się nie zmieniło w kwestii odsetka umiejących i nie. I właśnie stąd tyle problemów ze śmiesznie prostymi zagadnieniami technicznymi.
Dobrze jednak, że takie teksty powstają. Jeśli pomogą choć jednej osobie, to już będzie coś. | |
tekst ten powinien być dołączany dla klienta przy kupnie aparatu | |
bardzo dobre podsumowanie tego, co każdy powinien wiedzieć :)
pozdrawiam | |
Adriano, dziekuje za mile slowa, odnosnie ISO odpisalem Ci juz na priva, ale napisze tutaj jeszcze raz:
Jesli mamy kiepskie warunki oswietleniowe, np lampka w domu, pozny wieczor, to aby zdjecie wyszlo prawidlowo naswietlone nalezy uzyc dluzszego czasu naswietlania, jesli ten czas jest zbyt dlugi, aby mozna go bylo utrzymac, wtedy mozna zwiekszyc ISO - czyli swiatloczulosc, Dzieki temu mozna uzyc krotszego czasu ekspozycji i nie poruszyc zdjecia. | |
Bardzo fajny artykuł. Ciesze się, że ktoś opisał wszystko po kolei a nie tak jak to ma miejsce na wielu forach na zapytanie każdy odpowiada poszukaj se na google :) Troche nie rozumiem tego z tym ISO :/
Skoro przy ISO 50 zdjęcia wychodzą najlepiej("Szumów brak, obraz jest czysty") to po co robić zdjęcia w innych zakresach czułości gdzie pojawiają sie szumy ???? | |
Kawał dobrej roboty, gratulacje i dzięki. | |
Bardzo dobry artykul, napisany fachowo, ale przystępnie. Myślę, że tego typu teksty powinny znajdować się w "czytelni", jako uzupenienie Konstruktywnych Krytyk... Ja osobiście po zakupie mojego aparatu (Sony H1) dużo zwdzięczam stronie dpreview, i poznanemu tam Alanowi A. Katzowi. Polecam użytkownikom H1, H2 i H5 jego "whitepaper": http://www.aakatz.com/whitepaper/ .... Kera, pozdrawiam... ;P | |
Malutka uwaga - w artykule wszystko od podstaw i nagle pojawia się tajemnicze słówko "GO". Ja domyślam sie już co oznacza, ale ... Chyba niepotrzebnie tak fachowo. | |
Nie ma za co - grunt by sie komuś przydał, jedna osoba, która skorzysta i czegoś się nauczy to już wystarczający podziękowanie;) Dziękuje za przeczytanie i komentarze, które zmotywują mnie być może do naskrobania jeszcze czegoś, o ile uznam, że będzie to warte przeczytania, lub pomocne.
Pozdrawiam | |
Miło Rex ze napisales ten artykuł bo jest to bardziej popularna forma niz podstawowe ksiazki
Komentarz Keramdonora bardzo cenny i wazny. | |
no tak kwestia jeszcze tego, na ile poruszenie może być widoczne, jeśli rozmawiamy o odbitkach 10 x 15 to nie ma o czym gadać. | |
redan, otóż to, czas minimalny, przy którym foci się z ręki jest względny, jednak 1/30 s. przy 50 mm to maksimum jakie może utrzymać większość doświadczonych fotografów (informacje na podstwie rozmów), aby mieć pewność, że zdjęcie wyjdzie ostre. Osobiście ciężko mi utrzymać coś poniżej 1/30, ale nie powiem - zdarzało mi się utrzymać ten czas przy 135 mm, jednak rzadko i nie stosowałbym go, gdybym nie mógł powtórzyć ujęcia, wolałbym niedoświetlić.
1/8 sekundy przy 70mm ?? O takich wyczynach jeszcze nie słyszałem, gratuluję opanowania! | |
Artykul na pewno potzrebny, szczegolnie w dobie cyfrowek robiacych wszystko 1000x lepiej... Irytuje mnie tylko powtarzane jak mantra (nie tylko przy okazji cyfrowek), ze najdluzszym czasem do focenia 'z reki' przy standardowej ogniskowej (fdajmy te 50-60 mm dla malego obrazka) jest 1/30 sek. A dlaczego akurat tyle? Mi lapy trzesa sie jak chca, a odkad pamietam na 1/8 sek. przy 70 mm i odrobinie skupienia pstrykniecie ostrej foty nie jest problemem. Moze zamiast aptekarskich receptur (1/30 i basta!) lepiej napisac o technice (oddeechu, chwycie, etc) fotografowania z lapy przy slabym swietle? | |
robertschab
jesli Cie interesuje moge opisac na czym to polega, ale mysle ze do czytelni to sie nie nadaje, jesli chcesz opisze Ci na priv. Jesli chcesz stwierdzic, na jakiej dziurze Twój obiektyw ostrzy najlepiej musialbys porobic testy. | |
"Jako ciekawostkę napiszę jeszcze, że olbrzymie wartości przysłony pogorszają jakość zdjęć ....takie ustawienie przysłony na którym zdjęcia wychodzą najostrzej, przeważnie punkt ten znajduje się gdzieś pomiędzy F8, a F16, lecz czasem również F5.6, lub wyższe od F16."
- czy ktos moglby bardziej rozwinac ten watek lub dac ciekawego linka do tej kwestii??? | |
M jak Manual...i życie stało się prostsze... ;D | |
tak to racja opanować manual ,,,uświadomi jak to się ma do rzeczywistości ,,,,mam lustrzankę cyfrową ale nie robię na tematycznych,,,mam manuala ,,,też robię i za niedługo będę wystawiał z niego fotki...artykuł naprawdę ciekawy,,,pozd | |
Keramodnor, dziękuje, że zwróciłeś uwagi na błędy, artykuł pisałem z głowy i jeśli chodzi o błędy słowne liczyłem na korektora, gdyż nie bylem w stanie wszystkich prześledzić, ale postaram się zaraz jeśli skorygować jeśli mam taką możliwość.
Co do niespójności typu, że migawka znajduje się czasem w obiektywie, że poruszenie również może być celowe, lub prześwietlenie może nastąpić również w innych przypadkach i.t.d. nie pisałem z prostej przyczyny. Poproszono mnie, aby artykuł był zjadliwy dla początkujących, a jego założenie to przedstawienie w prosty sposób podstawowych pojęć związanych z ustawieniami manualnymi. Jeśli zaczął bym rozpisywać się o rzeczach o których piszesz artykuł zrobiłby się długi i ciężki do przebrnięcia dla początkującego, który musiałby go cedzić z informacji praktycznie dla niego przydatnych. Trzeba było więc pójść na kompromis, aby forma nie przysłonila treści, a docelowa grupa odbiorców w prosty sposób wchłonęła informacje.
Pozdrawiam i jeszcze raz dzięki. | |
1. 1/125 to czas ekspozycji, a ekspozycja to ilość światła jaka dotrze do filmu. W tym miejscu pomyśl np. o śniegu lub fotografii w podczerwieni. O przysłonie tylko wspomnę.
2. Prześwietlenie nie oznacza białych plam. Można prześwietlić hałdę węgla uzyskując np. 50% szarości. Jednocześnie białe plamy (tzw. przepalenia) można uzyskać na zdjęciu końcowym (papier lub obrobiony plik) nawet w przypadku tzw. „prawidłowej” ekspozycji w aparacie. Trzeba też sobie zdawać sprawę, że tzw. prześwietlenie lub niedoświetlenie może być prawidłową ekspozycją (pod światło, śnieg, art.).
3. Poruszenie, samo w sobie, nie jest wadą. Szkoda, że na wstępie nie napisałeś, że artykuł odnosi się tylko do wycinka tematu związanego z fotografią, wyłącznie do oddania 'rzeczywistej rzeczywistości'.
4. "W praktyce poruszenie może znajdować się tylko na danym obiekcie, jeśli szybko się porusza, lub podobnie jak tu na całym kadrze jeśli nie jesteśmy w stanie powstrzymać drżenia rąk."
Nie jest to oczywiście prawdą, choćby z powodu istnienia pojęcia panoramowania. Wspomnę tylko o metodach szczelinowych.
5. Przysłona nie zawsze znajduje się w obiektywie.
6. "Im mniejszy jest otwór (większa cyferka) tym obszar ostrości będzie się powiększał, aż obejmie cały kadr."
To oczywiście nie jest prawda, bo maksymalna głębia ostrości (która oczywiście zależy jeszcze od samego ustawienia ostrości na konkretną odległość, inna dla np. 1 m, inna dla 100 m), a nie jakiś obszar ostrości, nie jest kadrem. To jest totalne pomylenie kilku pojęć w jednym zdaniu. Proszę uwzględnić hiperfokalną. Nawet, gdyby zapędzić się w poprawianie twierdzenia Autora, to i tak nic z tego, bo istnieje np. tilt. W fotografii sporo już zostało nazwane i dobrze jest posługiwać się prawidłowymi nazwami.
7. "przy większej ogniskowej"
Jakoś nie trawię takiego sformułowania. Chyba dłuższej ogniskowej.
8. "W świecie aparatów cyfrowych ISO można ustawiać manualnie"
W aparatach cyfrowych matryca ma np. 100ISO, a odchylenia ustawia się elektronicznie i uwzględniając wartość obrazu ma to więcej wspólnego z push i pull niż z czułością kliszy.
9. "Owszem zdarzali się szaleńcy, którzy podmieniali rolki w połowie, na inne"
Tylko dla rzetelności trzeba dodać, że są analogi trzysegmentowe, z kasetami, które można zmieniać w dowolnym momencie. Nie wiem też jaki problem jest z wymianą małoformatowej kliszy na inną.
10. "krótszej migawki"
Litości. Krótszego czasu migawki. To przecież nie jest rozmowa pod zdjęciem. Ktoś to czyta i ufa, że to jest artykuł w czytelni. ;-)
| |
Bardzo dobry artykuł szczególnie dla początkujących.Kiedyś czytało się Pękosławskiego.A może by tak jeszcze o kompozycji można byłoby prosić... | |
niby ,,wszystko" tu jest, ale jest to podane w wystarczająco niezjadliwej formie, aby szybko wrócić do trybu auto
przysłona nie jest obok ekspozycji tylko jest jedną z trzech rzeczy, które się na nią składają (czas naświetlania/czas ekspozycji, przysłona, czułość)
Nie wiem jak autor wymieniał rolki filmu w połowie, że nic mu nie wychodziło, ale nie jest szaleństwem strata jednej klatki z 36, bo tyle ta zabawa kosztuje, a mając wymienne średnioformatowe kasety nie traci się nic. Prawda jest taka że cyfrowe matryce tak jak filmy też mają tylko jedną ustaloną z góry światłoczułość (zależne od rozmiaru ziarna/wielkości pixela co jest niezmienne), a to sławienne manualne ustawianie ISO to tak jakby forsowanie każdej klatki z osobna. | |
Artykuł jest ok i oby takich więcej!
Mój szef wpajał mi to do głowy gdy pracowałem na canonie eos 1ds. Używałem zawsze funkci auto. Głupi byłem że tak robiłem bo gdy to wreszczie zrozumiałem funkcje auto wywalil bym z tego aparatu :) | |
Dobry i rzeczowy artykuł. Nie jeden dowie się czegoś nowego :) Pozdrawiam | |
_M, LOL a może lepszy byłby OM, jak Óstawienia Manualne ? :P | |
Rex, przeczytam później, ale tytuł świetny ;D | |
Rzeczowo i treściwie. Przyjemna lektura. Pozdrawiam :) | |
Treściwy i zjadliwy. Gratuluję. A gdzie te czasy gdy człek smigał ze światłomierzem Leningrad- 4 uwieszonym u szyii i aparatem w dłoni, zablokowana łazienka bo ciemnia.......... a teraz pixele, szumy i wirtualne obrazy na karcie. Świat stanął na głowie. I kto powiedział, że życie stało się prostrze. Pozdrawiam. | |
No! mi sie ten artykul na pewno przyda, nie rozumialam jak mi tlumaczyles :P Kiepski z ciebie nauczyciel, z artykulu wiecej kumam niz na zywo. | |
Bardzo fajny artykuł. Przyjemny w odbiorze, rzeczowy, miło się czyta :) | |
Mam już dwójkę dzieci i więcej nie chce!!!! :) | |
niech Ci Bozia w dzieciach wynagrodzi :D | |
gratulacje, tresciwy, zwarty i na temat | |
Dobry artykuł tłumaczący podstawy - bo przecież od podstaw trzeba zacząć, gdy się jest żółtodziobem :)
Ja dopiero zaczynam "gryżć" fotografie cyfrową i dla tego dziękuję za artykuł.
Pozdrawiam | |
Brawo, myślę, że taki artykuł był bardzo potrzebny:) | |
| |
