| |  | |
 Czytelnia WIELOPLANOWOŚĆ FORMALNA I WIELOPOZIOMOWOŚĆ MERYTORYCZNA2007-06-18, ostatnia aktualizacja 2019-05-07 15:51
Liczba czytelników: 8115 Komentarzy : 32 Autor : Wujot (0) Co autor miał na myśli? Takie pytanie jest na miejscu ponieważ użyte pojęcia są mojego autorstwa. Najogólniej chodzi mi tutaj o zestawienie rożnorodnych, odległych elementów kompozycji w taki sposób aby tworzyły dodatkowe wartości. Powinno być ono nieoczywiste, zaskakujące i świeże. Być świadectwem kreatywności bądź spostrzegawczości fotografa. Bardziej wolę i cenię to pierwsze czyli wymyślone. Mamy wtedy kontrolę nad wynikami i łatwo taki materiał wykorzystać. Trzeba jednak powiedzieć, że rzeczywistość potrafi nieraz zaskoczyć niespodziewanym interakcjami. Dlatego oczy trzeba mieć dookoła głowy i uważnie obserwować świat...
Omawiany sposób organizacji można rozpatrywać na poziomie formalnym i merytorycznym. Na poziomie formalnym możemy mówić o zestawieniu składowych kompozycji na różnych odległych planach. Stąd ukułem termin wieloplanowości formalnej. Fotograf wybierająć punkt obserwacji i używając różnorodnych obiektywów ma sporą swobodę w zestawianiu odległych elementów. W praktyce przydaje się tutaj raczej długoogniskowa optyka. Zamieszczam tutaj trzy przykłady ilustrujące dość formalne podejście do obrazu.
Zaletą prezentowanych fotografii jest kompozycja. Ład odnaleziony w przestrzeni. Trzecie zdjęcie wykorzystuje kontrast i to zarówno tonalny jak i rysunku. Uzyskany estetyzm przykuwa wzrok i uwagę. Wydaje się, że wartość pokazanych fotografii tkwi głównie w zastosowanych zestawieniach tworzących dobre kompozycje. Bez nich nie byłoby czego pokazywać.
Bardzo często interesujące zestawienie formalne może wzbogacić banalne zdjęcie o dodatkowe treści. Można mówić o połączeniu tutaj treści i formy (na różnych planach)
Saksofonista wydmuchujący "UFO", profile zestawione na podobieństwo pomnika-wazy, czy narciarscy "bracia syjamscy" to jakieś nie całkiem oczywiste pomysły na skądinąd oczywiste zdjęcia.
Jeśli dominuje interesujące zestawienie treści a forma gra drugorzędną rolę to używam terminu wielopoziomowości merytorycznej. Ze zderzenia treści często wynikają jakieś ogólniejsze spostrzeżenia, nieraz różnie odczytywane przez odbiorców.
Wszystkie pokazywane zdjęcia są "znalezione" na ulicy. Starałem się jednak nadać im własną formę korespondującą z treściami. Stąd na zdjęciu karykaturzysty - zamykającego twarze ludzkie w papierowe prostokąty - ciasny i pocięty kadr. Jeszcze ciekawsze jest zestawienie ładnej kobiecej buźki z nieostrymi sylwetkami akrobatów, będącymi w gruncie rzeczy głównym tematem.
A teraz parę przykładów fotografii wykreowanej przez ciekawe wykorzystanie cienia. W każdym przypadku pełni on jednak inną funkcję.
Jak widać cień to posłuszny, łatwy i dający duże możliwości środek wyrazu. Nie byłoby w tym nic odkrywczego gdyby nie fakt, że pełni on tutaj funkcje informacyjno-kreacyjne (z cieniem bywa czasem jeszcze inaczej - odsyłam do mojej bajki http://www.jurewicz.art.pl/bajki_18.php)
Teraz mniej oczywiste przykłady.
Parę przykładów z ulicy i pejzażu.
Zasłońmy niebieski balonik, sylwetkę w kapeluszu, nieostrą sylwetkę dziewczyny. Forma straci dużo podobnie jest z treścią. Zostaje trochę zbyt mało aby kupić uwagę widza... Podobnie jest z dwoma pozostałymi fotografiami choć twierdzę, że usunięcie tutaj któregokolwiek elementu zasadniczo zmienia przekaz (można powiedzieć, że on poprostu znika).
Teraz temat w całości zrealizowany jako zestawienie.
Bliżej omawiam tę realizacje w tekście o powiązaniu środków formalnych z treścią.
To jedna z moich ulubionych fotografii. Myślę, że możemy tutaj także mówić o wielopoziomowości merytorycznej. Powstała ona przez zestawienie rozpoznawalnego logo z jego powielonym obrazem.
Na zakończenie fotografia absurdalna. Polskie wierzby w pierwszy planie, fabryczna zabudowa w drugim, "pracujące kominy" kotłowni i słupy energetyczne w trzecim a w tle panorama Karkonoszy. Czyli sielsko-anielsko z industrialną wkładką. Jakkolwiek fotografia ta nie mieści się chyba w opisywanym wcześniej temacie to dobrze pokazuje wieloplanowość fotografii.
Gdyby jeszcze dodać ze dwa plany z przodu...
Myślenie w kategoriach łączenia różnych warstw znaczeniowych i formalnych pozwala zerwać z dosłownością i przedstawieniowością typową dla fotografii. Daje szanse na własne i oryginalne spojrzenie. Dla mnie to jedna z kluczowych metod (???) tworzenia wypowiedzi fotograficznych. Mam wrażenie, że nie tylko fotografom ale przede wszystkim odbiorcom znudziły się już typowe ujęcia tematów. Pokazywanie po raz milionowy jakiejś budowli lub zwykłego portretu jest, z pewnej odległości, tautologią. Dobry fotograf może, a nawet musi, zaoferować coś więcej...
Na zakończenie- bezpośrednią przyczyną wstawienia tego artykułu do serwisu Obiektywni był dobry artykuł o "Przypadkowości szczególnej" keramodnora. Pomyślałem sobie, że są jednak miejsca gdzie czytelnicy interesują się czymś wiecej jak sprzętem. Jeśli moje pisanie będzie się Wam podobało to wstawię jeszcze coś. Póki co możecie poczytać sobie więcej na mojej stronie.
Pozdrawiam
Wiesław Jurewicz
Powyższy, ale pełen tekst:
[url]http://www.jurewicz.art.pl/teksty_pop_12.php[/url]
|  |
Ponieważ, jak widać, a właściwie jak nie widać administrator nie przykłada się do swoich obowiązków to nie pozostaje mi nic innego jak zaprosić Was na moją stronę www.jurewicz.art.pl. Są tam kompletne artykuły - ze zdjęciami. Wśród nich także ten, któty od dwóch miesięcy leży u admina i nie może doczekać się publikacji...
Pozdrawiam | |
a ja nie mam pojęcia o czym Wy tu mówita. Nie mam, i nie beda sięgoł po żodne słowniki ani inne śpiewniki i se tego tłumaczył cośta tu piszeta. Napierdzielam fotki szybciej niż rąbie drwa na opał, raduje się przy tym przeogromnie. Łoglądałem ja Wasze zdjęcie i cóż żem se pomyślał? Nic, bom musiał chomika nakarmić ale potem jak sem ja przypomnioł to żem zrozumioł (a to sie Rzadko zdarza więc w pamiętniku zapisałem) że ja już to wszystko widziałem, i te zachody i wschody, wzwody, odpływy i ryjoki sportretowane, rzadko mnie co wzrusza, a jak na swoje pacze to łoczom nie wierze i paluchy wkładam i przecieram. Musze już iść. Macham do Was. | |
BEZ FOTOGRAFII ILUSTRUJĄCYCH TEN TEKST JEST ON... BEZUŻYTECZNY... | |
gdzie się podziały zdjęcia? | |
a gdzie są zdjęcia???
ja lubie zobaczyc, zeby zapaimiętac | |
interesujący tekst i zdjęcia. Jestem ciekawy czy da się te wskazówki zastosować w fotografii przyrodniczej. Czas pokaże. | |
naga,
Prywatnie mam takie zdanie jak Ty, co jest oczywiste, jednak kontynuuję "adwersację" z tojagą.
;-)
| |
kera,
niepotrzebnie wprowadzasz sztuczne podziały między robieniem fotografii a uczeniem się o niej. wielu ludzi robiących teraz zdjęcia ważne, takie, o których się będzie mówiło w przyszłości, ma przyzwoitą wiedzę teoretyczną i mam tu na myśli teorię fotografii, percepcji, historię sztuki, semantykę, socjologię, politykę itp. wielu ludzi wiedzę tę dopiero zdobędzie, wielu jej nie potrzebuje. i co z tego? każdy ma swoją ścieżkę odpowiednią dla jego właściwości. tym bardziej nie ma podziału wiedza-stare, praktyka-nowe. jest mnóstwo ważnych teoretyków fotografii (sekula, burgin), którzy piszą bardzo wartościowe teksty i robią bardzo ciekawe prace. nowa fotografia czerpie z powyżej wymienionych nauk pełnymi garściami.
celebrowanie jakichkolwiek podziałów ogranicza ruch między częściami składowymi, a to nikomu nie jest potrzebne. | |
Dobrze, że ludzie uczą się historii fotografii, historii ekonomii itd., że studenci mogą się popisać wiedzą o starym. Jeszcze lepiej, że istnieje realny świat, który tą historię ma już za sobą, w którym mogę zrobić zdjęcie Holgą, ugotować kliszę przed jej utrwalenie, a po wyskanowaniu 80 Mpix pobawić się w szybkiej ciemni elektronicznej i wydrukować w profilabie. Przy czym największy wir percepcji odczuwam PATRZĄC oczyma i wyobraźnią na samym początku i na końcu i zupełnie mnie nie interesuje, co w tym wszystkim jest analogowe, a co cyfrowe. Mnie osobiście cieszy, że książki trafiły pod strzechy. Gdyby nie to, wielu pisarzy nie umiałoby czytać, a tym bardziej pisać. Cieszy mnie, że ludzie mają aparaty fotograficzne, w tym i cyfrowe - patrz np. user akawisz (informatyk z cyfrową małpką, bez trenera, który 1,5 roku temu kupił aparat w promocji i strzelał kwiatki).
Niech żyje akawiszyzm!
;-)
| |
naga,
coraz świetniej, ojojoj hop sasa : -O | |
nie nazwałabym tego różnicami w percepcji. raczej, że łatwość manipulacji w fotografii cyfrowej otworzyła oczy na pozorną transparentność fotografii w ogóle. rzeczywistość analogowa też była manipulowana, ale społeczeństwo tego nie dostrzegało i biernie zakładało, że to, co widzi na zdjęciu to prawda - bo przecież rzeczywistość pokazana na fotografii 'musi być prawdziwa':) | |
naga,
wreszcie ktoś zaczął myśleć o różnicach w percepcji fotografii analogowej i cyfrowej. Zgadzam się z lekko zestarzałymi poglądami Barthesa, ale jednak nie są ona aż tak bardzo nieprawdziwe. Wciąż mam w pamięci notatkę, krótką informację, o nietypowej śmierci R. Barthesa. Nie, nie jest on moim idolem, ale jednak coś z jego sposobu patrzenia i myślenia o fotografii pozostało. Pytanie: czy ze skrótu można odczytać płeć? | |
Nagości nie można odmówić prawdziwości.
;-)
| |
przyznam się, że też nie bardzo czuję, co tojaga miał na myśli.
całą wypowiedź można odczytać jako nawoływanie do powrotu elitaryzmu w sztuce. jeśli taka była intencja, to jest ona (na szczęście) bardzo passe. problem w tym, że można też ją odczytać dokładnie odwrotnie. stąd polemika jest trudna i nie dziwię się, że kera poprosił o sprecyzowanie poglądu.
sprecyzowanie via stwierdzenie, że umiejętności fotografowania nabywa się pod okiem doświadczonego fotografa MOŻE być prawdziwe, ale również może być fałszywe. jako takie niewiele do dyskursu wnosi, więc nadal nie dziwię się kera.
ogólnie mam zaś wrażenie że państwu całkiem niepotrzebnie skoczyła agresja.
/co do barthesa, akurat pisząc o fotografii popełnił błąd, nie dostrzegając, że transparentność fotografii nie jest absolutna, ba, można argumentować, że nie istnieje. cytaty z niego są supermalownicze i jest bardzo popularny wśród studentów fotografii, ale estetyka jest nauką bardzo logiczną i, z tego co widzę, współcześni piszący o fotografii barthesem już się nie posiłkują (ma to sens, kiedy zrozumieć, jak bardzo fotografia cyfrowa zmieniła atrybut transparentności fotografii)/ | |
tojaga,
Nie wydaje mi się, by nazwisko Ansela Adamsa obniżyło poziom dyskusji. Natomiast wybieg z umniejszeniem mojej osoby w sposób ogólny i personalny jest na pewnym poziomie, z pewnością. Gratuluję permanentnego braku konkretów w dyskusji o fotografii.
| |
keramodnor,
przykro mi. ale ponieważ poziom dyskursu niebezpiecznie się obniża proponuję trwać przy swoim i nie denerwować się z powodu głupiej fotografii. Można przecież jeszcze grać na flecie. | |
tojaga,
To nie jest kilka prawd, tylko jedno domniemanie. Błędne zresztą.
Prawdziwą prawdą, jest to, że np. Ansel Adams był pianistą, a jego amatorskie fotografie przeszły do historii. Podobnie wielu innych. Jeżeli któryś ze znanych, kończył szkołę artystyczną, to miał dostęp do wielu trenerów, książek i poznał zapewne "wszystkie" ważne fotografie, przećwiczył znane techniki, cały warsztat, który jest planem nauczania niezależnym od trenera, a dodatkowo miał kontakt z malarstwem, rzeźbą, grafiką, historią sztuki itd.
Pod okiem jednego trenera, to można najwyżej rozpoznawalnych manier nabrać.
;-)
Nadal nie widzę związku Twojej wypowiedzi z tym artykułem.
Czy ten artykuł nie jest jakimś "trenerem"?
Nadal pytam się o tych kilka podstawowych prawd, o których piszesz, wcale o nich nie pisząc. | |
keramodnor,
prawdą jest, że umiejętność fotografowania nabywa się podczas fotografowania pod okiem dobrego trenera | |
tojaga,
Jakich "kilku podstawowych prawd"? | |
naprawdę na nic się zdadzą teorie typu wieloplanowość, wielopoziomowość jeśli na początku nie uda się wpoić kilku podstawowych prawd fotoamatorom-pstrykaczom, który w większości mają aparat fotografczny tylko dlatego, że mają go inni. Lem: razem z aparatem do fotografowania powinno się sprzedawać myślącą głowę. Kiedy już pstrykacz wydzieli dzieło fotograficzne i pokaże je publiczności, wtedy ów producent będzie narażony na obelgi ze strony oglądaczy-znawców, którzy wiedzą na czym polega wieloplanowość i wielopoziomowość. Niedawno oglądałem i zarejestrowałem scenę, znamiennym znaczeniu. Oto w dużym wielobranżowym sklepie tłum przyszłych twórców kotłował się intensywnie w miejscu promocyjnej sprzedaży aparatów fotograficznych. Serce zabiło mi mocniej. Czyżbym był świadkiem przełomowego wydarzenia, ludzie garną się do fotografii jak do pościeli, mleka, ołówków czy wódki? To chyba był sen. Nie można wyprzedażą wytworzyć kolejnych Bułhaków. Hartwigów. Wieczorków,Wańskich, nie wspominając współczesnych i wybitnych twórców fotografii, przed których dziełami klęczą rzesze wielbicieli wkrótce zdających egzamin z teorii fotografii u wybitnego twórcy fotografii. Każda fotografia jest dobra. Wszysto zależy od odbiorcy i jego asertywności. Rolland Barthes potrafił tak opowiedzieć o bylejakiej fotografii, że tworzył z niej swoiste dzieło pełne treści. Album Wisconsin Death Trip pełen jest zwyczajnych dokumentalnych fotografii i co z nich wynika? głęboka treść o znaczeniu ogólnoludzkim. Przy pomocy fotografii właśnie trzeba nam fotografującym, badać otoczenie nie tylko to ładne z kolorowym zachodem słońca, ale również to popegeerowskie, brudnopodwórkowe, ... | |
:)
pojęcie jest chlebem powszednim w teorii fotografii (angielskojęzycznej - z tego, co mi wiadomo, w tym języku najwięcej się dzieje:) | |
Patt - poczułem się jak klasyk...no, no.
naga - sprawdziłem w słowniku - słowo "jukstapozycja" doskonale oddaje sens tekstu - choć nie wiem czy jest to pojęcie szerzej (a nawet węziej) znane. Dziękuję. Co do lapidarności to przyznam się, że wolę fotografować lub mówić jak pisać. A poza tym te nawyki z reklamy... | |
Ciekawe Pozdrawiam i dzieki | |
Naga to co dla niektórych bywa oczywiste, dla innych jest... nieoczywiste. Wydaje mi się czasem, że aby dotrzeć z pewnym przekazem werbalnym do ludzi nie wystarczy już pisać obrazowo - trzeba wpisać się w nurt kreskówki/ teledysku i szybkości przekazu godnej reportera RMF FM. I nie chodzi o to by mówić szybko ale o to by mówić treściwie i wzmacniać tą treść odpowiednim obrazem. To autorowi artykułu udało się wyśmienicie i na tym właśnie ja... pisząc mój artykuł poległam.
Autor "mąci" w kilku mitach pokazując znaczenie przestrzeni w obrazie i za to bardzo, bardzo nalezą mu się słowa uznania. Bo czasem niemiło patrzeć na peany zachwytu pod płaską, "ładną", kolorową fotką - o niczym. | |
Przeczytałem z przyjemnością, wręcz pochłonąłem umysłem i oczyma przykłady, … na końcu miłe dla mnie zaskoczenie.
Tak sobie pomyślałem, że nieźle jest, skoro są jeszcze tacy, co uczą się obcego języka, bo mają w nim coś do powiedzenia, a nie tylko żeby dostać pracę.
| |
jestem za...
Moim zdaniem przede wszystkim fotografia jak kazdy kierunek sztuki powinien charakteryzowac sie swiezoscia, niekiedy nowatorstwem i stylem, jednoczesnie zachowujac podstawowe zasady, co nie jest latwe. Mysle ze artykul dobry dla wszystkich. Pozdrawiam | |
krok do przodu, w ciekawą stronę. Dobrze napisane, świetnie zobrazowane. Dziękuję | |
dużo (dobrych, starej szkoły) fotografii własnych autora, relatywnie mniej treści.
znaczenie w fotografii osiąga się za pomocą środków wyrazu. owszem, jukstapozycja (czyli ta wieloplanowość formalno-merytoryczna) jest jednym z nich. bardzo często stosowanym. wybrane przykłady raz odnoszą się do operowania GO (czyli planów formalnych), raz do operowania zestawieniami rekwizytów/postaci (czyli poziomów znaczeniowych). dla mnie lekki miszmasz i za mało artykułu w artykule, ale za to czuję, że osiągnięta w efekcie przystępność akurat w kontekście OB jest zaletą. | |
Nareszcie powiedziano to wprost:'...pozwala zerwać z dosłownością i przedstawieniowością...'. | |
"...znudziły się już typowe ujęcia tematów. Pokazywanie po raz milionowy jakiejś budowli lub zwykłego portretu jest, z pewnej odległości, tautologią. Dobry fotograf może, a nawet musi, zaoferować coś więcej... "
czy mogę drogi autorze tego artykułu, cytować to zdanie w swoich komentarzach? | |
| |
