Zdjęcia sportowe

2008-01-09, ostatnia aktualizacja 2008-01-09 13:24
Liczba czytelników: 21659         Komentarzy : 17

Autor : Andres (27914)

W poniższym artykule postaram się podzielić swoimi spostrzeżeniami na temat fotografowania sportu. Oczywiście trzeba pamiętać, że sport można pokazać na wiele sposobów, a zdjęcia reporterskie są jedynie jednym z nich.
Od czego trzeba zacząć? Z doświadczenia wiem, że niezbędne jest zapoznanie się - chociaż pobieżne - z zasadami i przepisami danej dyscypliny. Podstawowa znajomość tematu pozwoli dobrać miejsca, z których można robić bardziej atrakcyjne zdjęcia, jak również do przewidzenia różnych możliwych sytuacji jakie zastaniemy na zawodach, a które mogą nam uatrakcyjnić zdjęcia.


MIEJSCÓWKI:
Wybierając miejscówkę trzeba pomyśleć o tym gdzie będzie rozgrywała się najczęściej akcja. Wiadomo, że w przypadku koszykówki są to okolice kosza, w przypadku siatkówki najefektowniejsze kadry uzyskamy fotografując walkę przy siatce, w żużlu najciekawsza jest walka na łukach. Jest to tylko przykład na to, że do każdej z dyscyplin trzeba podchodzić indywidualnie. Dodatkowo trzeba pomyśleć, jak się usadowić żeby optymalnie wykorzystać warunki świetlne panujące w obiekcie gdzie rozgrywane są zawody. W przypadku rozgrywek profesjonalnych, hale są najczęściej oświetlane więc ma to mniejsze znaczenie , gdyż światło mamy zazwyczaj z góry. Ale są też przypadki gdzie zawody są rozgrywane w dzień i częstokroć na halach pojawia się światło słoneczne wpadające przez okna. Niemniej jednak zasada jest stała. Ustawiajmy się tak żeby światło było nam pomocne, miejmy je za sobą lub z boku, dzięki czemu unikniemy głębokich cieni, oraz odbicia na parkietach w przypadku gier rozgrywanych w halach.

Przygotowując fotorelację starajmy się ją urozmaicić, poprzez zdjęcia z różnych miejsc (my na meczach fotografujemy co najmniej z 8 pozycji). Pamiętajmy również o zachowaniu chronologii wydarzeń.

TEMAT I KADRY:
Musimy przed imprezą sportową zastanowić się co jest ważne i ciekawe do pokazania. Za przykład może tutaj posłużyć sytuacja z jaką grupa 3ct-phototeam miała do czynienia na pierwszym meczu Euroligi mężczyzn w sezonie 2007/08. Pozornie dopracowane technicznie zdjęcie zostało odrzucone przez redaktora jednego z tygodników tylko dlatego, że nie było widać logo na piłce. I faktycznie miał rację, ponieważ był to pierwszy mecz sezonu rozgrywanego nowym rodzajem piłki.
A oto to zdjęcie




Pamiętajmy o szczegółach. Jeżeli fotografujemy: koszykówkę, siatkówkę, piłkę nożną, piłkę ręczną to róbmy zdjęcia tak, żeby w kadrze znajdowała się piłka - czy też krążek w przypadku hokeja. Od tej zasady są wyjątki: na przykład bijatyki w hokeju, emocje zawodników, emocje kibiców.
Ważna jest rónież dbałość o piony i poziomy. Skosy dodają dynamiki, ale trzeba pamiętać, że musi to być zaplanowane i czytelne ze zdjęcia, gdyż w innym przypadku, świadczą jedynie o niedbałości i lenistwie autora.




oraz



CZASY, OGNISKOWE, PRZYSŁONA:
Czas jest chyba najważniejszym czynnikiem zdjęć sportowych. W większości dyscyplin akcje są na tyle szybkie, że jeżeli chcemy uzyskać ostre zdjęcia musimy robić na stosunkowo krótkich czasach. Z moich obserwacji wynika że 1/400 to jest absolutne minimum, a i taki czas w przypadku wielu sportów jest stanowczo za długi.
Zasada ma też swoje wyjątki. Za doskonały przykład mogą tu służyć panoramowane zdjęcia w przypadku sportów motorowych. Technikę tą stosujemy używając długiego czasu otwarcia migawki oraz poprzez śledzenie tematu zdjęcia obiektywem wzdłuż jego toru ruchu.



Pamiętając o zachowaniu czasów pozwalających nam "zamrozić" obiekt, musimy dobrać pozostałe parametry takie jak przysłona i ISO, przy czym z doświadczenia wiem, że lepiej zrobić na najniższej wartości przysłony i na jak najniższym ISO co pozwoli nam na zachowanie ciut lepszej jakości zdjęć. W tym miejscu należy nadmienić o pewnym problemie , który pojawia się w przypadku imprez sportowych rozgrywanych w halach, oraz na stadionach przy sztucznym oświetleniu. Chodzi o efekt "blendy". Na większości parkietów są ponaklejane reklamy, które z racji różnorodnej kolorystyki doświetlają nam obiekty/zawodników od dołu różnobarwnym światłem. Podobnie ma się sprawa w przypadku reklam świetlnych. Z tym problemem niestety trzeba się liczyć i nie ma możliwości jego uniknięcia.
Teraz kilka słów o ogniskowych. Ogniskowe w zdjęciach sportowych zależą, zarówno od dyscypliny, jak i od efektów które chcemy uzyskać. Pamiętać należy, że zdjęcia muszą nam pokazywać akcję, wydarzenie, emocje. Warto tutaj zaznaczyć, że ze względu na jakość, korzystniejsze jest wykonanie zdjęcia na dłuższej ogniskowej, niż kadrowanie go w czasie późniejszej obróbki. W przypadku zdjęć sportowych można kreatywnie używać całego zakresu ogniskowych, praktycznie od 10mm aż do 300-400mm przy czym osobiście najwięcej zdjęć robię w przedziale 24mm - 200mm. Ogniskowe, podobnie jak przysłona mają wielkie znaczenie dla wyizolowania fotografowanego obiektu z tła.
Załóżmy, że mamy ustawioną wartość czasu na 1/400, ISO 800 oraz F2.8. Obiekt jest od nas oddalony o 5 metrów. Lepiej wyizolujemy go robiąc ciasny kadr na dłuższej ogniskowej niż szeroki kadr, na krótkiej ogniskowej. Oczywiście powstaną nam dwa różne zdjęcia, i tylko od nas zależy co chcemy pokazać. Sam stosuję różne metody w zależności od potrzeb, jednakże ciaśniejsze kadry są lepiej odbierane przez oglądających ponieważ ich wzrok od razu pada na obiekt, który chcemy pokazać, zamiast szukać go po całym zdjęciu.



Z drugiej strony zdjęcia robienie na krótszych ogniskowych pozwalają nam umieścić całość akcji w kadrze.



FORMAT ZAPISU:
Jako, że w swoim artykule skupiłem się na zdjęciach robionych w technice cyfrowej, należy również wspomnieć o formatach zapisu zdjęć. Osobiście, w zależności od warunków, stosuję zapis w formacie .raw oraz .jpg . Mniej doświadczonym w fotografowaniu sportu osobiście polecam robienie zdjęć w .raw. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta. Dużo łatwiej wyciągnąć później zdjęcia do jednego poziomu kolorystycznego, oraz naświetlenia. Jeżeli wiemy, że w różnych miejscach areny sportowej możemy mieć różne światło, o różnej kolorystyce (tak mamy najczęściej w przypadku koszykówki, siatkówki, piłki ręcznej) - stosujmy tą metodę. W pozostałych przypadkach możemy śmiało robić zdjęcia zapisywane w formatach .tiff lub .jpg, gdyż nie będziemy musieli już za bardzo obrabiać zdjęcia powstałego w dobrym, dziennym świetle. Oczywiście wybór sposobu zapisu należy dobrać do poziomu umiejętności fotografa.

LAMPA:
Generalnie w zdjęciach sportowych nie używa się doświetlania lampą. Jednakże i od tej zasady są odstępstwa. Doskonałym przykładem takiego wyjątku mogą być zdjęcia sportów ekstremalnych, gdzie właśnie doświetlając wyizolowujemy obiekt z tła. Należy jednak pamiętać, że nie jest to błyskanie lampą przytwierdzoną do aparatu, tylko doświetlanie lampami z innych kierunków niż oś obiektywu. (najczęściej boczne światło).



Pomińmy jednak te wyjątki i wróćmy do założenia, że nie doświetlamy zdjęć sportowych, błyskiem, szczególnie w hali. Powodów jest kilka. Po pierwsze zdjęcia te wyglądają nienaturalnie, płaskie. Po drugie pamiętajmy że to zawodnicy są głównymi aktorami tego spektaklu, jest to ich zawód, a błysk może im przeszkadzać, przez co można wypaczyć wynik zawodów. Dodatkowo musimy pamiętać że nie jesteśmy sami i nasze błyskanie może często popsuć zdjęcia innym fotografom.

PRAWA DO PUBLIKACJI WIZERUNKU:
Profesjonalni zawodnicy w trakcie imprezy sportowej są osobami publicznymi wykonującymi swoją pracę, w związku z powyższym nie jest wymagana zgoda na publikację ich wizerunku. Reguluje to Art. 81. Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
1. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej.
W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli
osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
2. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem
przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz,
publiczna impreza

Przyjmujemy paragraf 2 punkt 1 - pełnienie funkcji zawodowej.

PODSUMOWANIE:
Wiele osób uważa zrobienie zdjęcia sportowego za coś banalnie prostego, i dopiero w zderzeniu z rzeczywistością przekonują się, że nie jest to takie łatwe, gdyż oprócz wiedzy czysto fotograficznej, potrzeba jeszcze znajomości dyscypliny, dużo szczęścia oraz niestety sporych nakładów finansowych. Trzeba pamiętać również o odpowiednim przygotowaniu się do zdjęć. Pomyślmy o osłonach przeciwsłonecznych, nawet w hali, które częstokroć mogą ocalić nasz sprzęt, zabezpieczmy się pod względem ilości baterii, jak i nośników. Pamiętajmy że na dworze mogą nas zaskoczyć różne warunki atmosferyczne więc i na taką okoliczność należy być przygotowanym.

Życzę wielu udanych kadrów.


zdjęcia pochodzą z: http://www.3ct-phototeam.pl, www.photoindustry.pl oraz http://www.obiektywni.pl i zostały zamieszczone w artykule za zgodą autorów.